نماز قضا

نماز قضا

جهل به احکام غسل

س ۱۸۷. من تا سن هفده سالگی با مسأله ی احتلام و غسل و مانند آن آشنا نبودم، و از کسی هم درباره آن ها چیزی نشنیده بودم، و خودم هم معنای جنابت و وجوب غسل را نمی فهمیدم، لذا نماز و روزه ام تا این سن اشکال دارد، امیدوارم وظیفه ی مرا بیان فرمایید.

ج. همه ی نمازهایی را که در حال جنابت خوانده اید، باید قضا کنید؛ ولی روزه ای را که در حال جنابت بدون علم به اصل جنابت گرفته اید، صحیح و مجزی است، و قضا ندارد.

ترک نماز و جبران آن

س ۱۸۸. متأسفانه من در گذشته بر اثر نادانی و ضعف اراده مبتلا به عمل شنیع استمنا بودم، لذا گاهی نماز نمی خواندم که مدت دقیق آن را به یاد ندارم. نماز نخواندن من به صورت مستمر نبوده، بلکه مربوط به زمانی است که جنب بودم و غسل نکرده ام که گمان می کنم حدود شش ماه باشد. تصمیم گرفته ام نمازهایم در این مدت را قضا کنم، آیا قضای آن ها واجب است یا خیر؟

ج. هر مقدار از نمازهای روزانه ای را که می دانید انجام نداده اید، و یا در حال جنابت خوانده اید، قضای آن بر شما واجب است.

نیت نماز قضا در انجام آن

س ۱۸۹. شخصی که نمی داند نماز قضا بر ذمّه اش هست یا خیر، اگر نماز مستحبّی یا نافله بخواند، بر فرض که نماز قضا داشته باشد، آیا به عنوان نماز قضای او محسوب می شود؟

ج. نوافل و نمازهای مستحبّ به جای نماز قضا محسوب نمی شوند، و اگر نماز قضا بر عهده او باشد، واجب است که آن را به نیت نماز قضا بخواند.

علامت بلوغ

س ۱۹۰. من حدود شش ماه است که به سن تکلیف رسیده ام. چند هفته قبل از رسیدن به آن سن، فکر می کردم تنها علامت بلوغ، تمام کردن پانزده سال هجری قمری است. ولی اکنون کتابی راجع به علامت های بلوغ پسران خواندم که در آن علامت های دیگری برای بلوغ ذکر شده که در من وجود دارند، ولی زمان پیدایش آن ها را نمی دانم. آیا در حال حاضر قضای نماز و روزه بر عهده من هست یا خیر؟ با توجه به این که من گاهی نماز می خواندم و ماه رمضان سال گذشته را به طور کامل روزه گرفته ام، وظیفه من در این باره چیست؟

ج. قضای همه نمازها و روزه هایی که یقین به فوت آن ها پس از رسیدن به سنّ بلوغ و تکلیف شرعی دارید، واجب است.

غسل باطل

س ۱۹۱. اگر شخصی در ماه مبارک رمضان سه بار غسل جنابت کند، مثلاً در روزهای بیستم، بیست و پنجم و بیست و هفتم غسل نماید، و بعد یقین کند که یکی از آن غسلها باطل بوده است، نماز و روزه ی او چه حکمی دارد؟

ج. روزه اش صحیح است، ولی بنا بر احتیاط، قضای نمازها به طوری که یقین به فراغتِ ذمّه پیدا کند، واجب است.

س ۱۹۲. شخصی بر اثر جهل به حکم شرعی، مدتی ترتیب را در غسل رعایت نکرده است، نماز و روزه ی او چه حکمی دارد؟

ج. اگر غسل را به نحوی انجام داده که شرعاً باطل است، قضای نمازهایی که در این حالت با حدث اکبر خوانده، واجب است. ولی روزه اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحّت غسل خود داشته، محکوم به صحّت است.

کیفیت خواندن نمازهای قضا

س ۱۹۳. کسی که قصد دارد نماز قضای یک سال را بخواند، چگونه باید آن را انجام دهد؟

ج. می تواند با یکی از نمازها شروع کند و به ترتیبی که نمازهای پنجگانه یومیه را می خواند، آن را ادامه دهد.

س ۱۹۴. شخصی مدت زیادی نماز قضا بر عهده دارد، آیا می تواند آن ها را به ترتیب زیر به جا آورد؟
۱. مثلاً بیست بار نماز صبح بخواند.
۲. هر یک از نماز ظهر و عصر را بیست بار بخواند.
۳. هر یک از نماز مغرب و عشا را بیست بار بخواند و تا یک سال به همین صورت ادامه دهد.

ج. قضای نمازها به ترتیب مذکور اشکال ندارد.

کیفیت اقامه ی نماز شخص مفلوج

س ۱۹۵. شخصی از ناحیه سر مجروح شده و قسمتی از مغز وی آسیب دیده که بر اثر آن دست و پای چپ و زبانش فلج گشته است. همچنین نماز را فراموش کرده و قادر به یادگیری آن نیست، ولی می تواند اجزای نماز را با خواندن از کتاب و یا شنیدن از نوار، تشخیص دهد. در حال حاضر وی در رابطه با نماز دو مشکل دارد، یکی این که قدرت تطهیر محل بول و وضو گرفتن را ندارد، دوم این که در قرائت نماز مشکل دارد. تکلیف او چیست؟ همچنین نسبت به نمازهایی که تقریباً به مدت شش ماه از او فوت شده است، چه حکمی دارد؟

ج. اگر بتواند هرچند با کمک دیگران، وضو بگیرد، یا تیمّم نماید، واجب است که نماز را به هر نحوی که می تواند بخواند، اگرچه با شنیدن از نوار یا خواندن از روی نوشته و مانند آن باشد. و در مورد طهارت بدن، اگر قدرت بر تطهیر آن هرچند به کمک دیگران ندارد، با همان بدن نجس نماز بخواند، و نمازش صحیح است. قضای نمازهای گذشته ای هم که از وی فوت شده، واجب است، مگر نمازهایی که بر اثر بیهوشی که در تمام وقت نماز ادامه داشته، از او فوت شده باشد.

تدارک نمازهای قضا شده

س ۱۹۶. در دوران جوانی نمازهای ظهر و عصر من بیشتر از نمازهای مغرب و عشا و صبح قضا شده اند که پشت سر هم بودن و تعداد و ترتیب آن ها را نمی دانم. آیا در این مورد باید نماز دوره ای خوانده شود؟ و نماز دوره ای چیست؟ امیدواریم توضیح فرمایید.

ج. در نماز قضا مراعات ترتیب ـ غیر از ظهر و عصر و مغرب و عشا از یک روز ـ واجب نیست و خواندن مقداری که یقین به قضا شدن آن دارید کافی است و دوره کردن به معنای تکرار نماز برای احراز ترتیب بر شما واجب نیست.

قضای نمازهای بی وضو

س ۱۹۷. گاهی پس از ازدواج مایعی از من خارج می شد که اعتقاد به نجس بودن آن داشتم. لذا به نیت غسل جنابت غسل کرده و نمازم را بدون وضو می خواندم. در رساله های عملیه این مایع، مذی نامیده شده است. اکنون نمی دانم نمازهایی را که بدون وضو و بی آن که جنب باشم با غسل جنابت خوانده ام، چه حکمی دارد؟

ج. قضای همه نمازهایی که بعد از خروج آن مایع، بدون وضو و با غسل جنابت خوانده اید، واجب است.

کافرِ تازه مسلمان و نمازهای قبل

س ۱۹۸. کافری پس از مدتی اسلام آورده است، آیا قضای نماز و روزه هایی که انجام نداده، واجب است؟

ج. واجب نیست.

کمونیست های تائب و عبادات قضا شده

س ۱۹۹. بعضی از افراد بر اثر تبلیغات گمراه کننده کمونیست ها چندین سال نماز و واجبات خود را ترک کرده اند، ولی بعد از پیام تاریخی امام راحل به سران شوروی سابق پی به اشتباه خود بردند و به سوی خداوند توبه نموده اند، آن ها در حال حاضر قادر به قضای همه آن نمازها و روزه ها نیستند، وظیفه آن ها چیست؟

ج. بر آنان واجب است که نمازها و روزه های فوت شده را به هر مقدار که قدرت دارند، قضا و هر مقداری که قادر نیستند وصیت نمایند.

ترکه ی میت و قضای نماز و روزه

س ۲۰۰. شخصی فوت کرده و قضای روزه ی ماه مبارک رمضان و نماز بر عهده اوست، و فرزند ذکوری هم ندارد. مقداری مال به جا گذاشته که برای قضای یکی از نماز و روزه کفایت می کند. در این صورت قضای نماز مقدم است یا روزه؟

ج. ترجیحی بین نماز و روزه نیست، و بر ورثه واجب نیست که ما ترک وی را صرف قضای نماز و روزه او نمایند، مگر آن که در این باره وصیت کرده باشد، که در این صورت باید به وصیت او در اجیر گرفتن از ثلث ترکه برای قضای نماز و روزه اش به هر مقدار که کفایت می کند، عمل کنند.

نمازهای یومیه و آیات و شکسته ی قضا شده

س ۲۰۱. من در اکثر اوقات، نماز خود را خوانده و در صورت فوت شدن نماز، آن را قضا کرده ام، این نمازهای فوت شده هم مواردی بوده که یا من خواب مانده ام و یا بدن و لباسم نجس بوده و در تطهیر آن ها کوتاهی کرده ام. مقدار نمازهای قضا شده ی یومیه، آیات و قصر را که بر عهده من است، چگونه محاسبه نمایم؟

ج. قضای نمازهایی که یقین به فوت شدن آن ها دارید، کافی است، و از این مقدار هر کدام را که یقین دارید نماز قصر یا آیات بوده، باید بر وفق یقین خود آن ها را به جا آورید، و بقیه را به عنوان قضای نمازهای یومیه بخوانید، و چیزی بیشتر از این مقدار بر شما واجب نیست.